NGÀNH THỐNG KÊ NAM ĐỊNH 65 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN

Ngay từ khi thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, xuất phát từ nhu cầu cấp thiết về thông tin thống kê kinh tế - xã hội của Chính phủ và các cấp chính quyền địa phương, ngày 6/5/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 61/SL thành lập Nha Thống kê Việt Nam, tiền thân của Tổng cục Thống kê ngày nay nằm trong Bộ Quốc dân Kinh tế.

Sau khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, ngày 20/02/1956, Thủ tướng Chính phủ ban hành Điều lệ số 695/TTg về tổ chức Cục Thống kê Trung ương, các cơ quan thống kê địa phương và các tổ chức thống kê các Bộ của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của công tác thống kê trong giai đoạn mới. Tháng 3 năm 1956, Ban Thống kê tỉnh Nam Định được thành lập. Đây là dấu mốc quan trọng cho sự ra đời và phát triển của ngành Thống kê Nam Định. Như vậy, đến nay ngành Thống kê Nam Định đã tròn 65 năm xây dựng và phát triển.

Trải qua nhiều giai đoạn cách mạng cùng đất nước và quê hương, nhưng trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ngành Thống kê Nam Định cũng đều cố gắng vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ, đáp ứng nhu cầu thông tin phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý của cấp uỷ Đảng và chính quyền các cấp.

    Ngày mới thành lập, Ban Thống kê tỉnh Nam Định chỉ có khoảng 10 người hầu hết là bộ đội và cán bộ các ngành khác chuyển sang, chưa qua đào tạo nghiệp vụ thống kê, nhưng ngành Thống kê Nam Định đã khắc phục khó khăn, vừa củng cố tổ chức bộ máy, vừa nghiên cứu, học hỏi, vừa tổ chức thu thập thông tin, tổng hợp thông tin báo cáo về khôi phục phát triển kinh tế, ổn định đời sống nhân dân, xây dựng quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa. Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, của Tỉnh uỷ, HĐND và UBND tỉnh; ngành Thống kê Nam Định từng bước được củng cố, hệ thống thống kê được hình thành từ tỉnh đến huyện và xã, phường, thị trấn. Các Ty ngành lớn của tỉnh Nam Định cũng đã có tổ chức và cán bộ làm thống kê như: Ty Nông nghiệp, Ty Công nghiệp, Ty Thương nghiệp, Ty Lương thực, Ty Thuỷ lợi, Ty Giáo dục, Văn hoá Thông tin, Bưu điện,…

Năm 1965, đồng thời với việc hợp nhất tỉnh Nam Định và Hà Nam, Chi cục Thống kê Nam Định hợp nhất với Chi cục Thống kê Hà Nam thành Chi cục Thống kê Nam Hà. Đến năm 1976, hợp nhất hai tỉnh Nam Hà và Ninh Bình, ngành Thống kê hai tỉnh cũng hợp nhất thành ngành Thống kê Hà Nam Ninh. Nhiệm vụ ngành Thống kê Hà Nam Ninh lúc này nặng nề hơn do địa bàn rộng, yêu cầu phục vụ thông tin thống kê nhiều hơn, chất lượng thông tin thống kê đòi hỏi cao hơn. Trong giai đoạn này, cơ chế quản lý kinh tế kế hoạch hóa tập trung đang ở thời kỳ đỉnh cao. Kế hoạch được coi là cương lĩnh thứ hai của Đảng. Ngành Thống kê đã đóng góp tích cực vào việc xây dựng và đánh giá việc thực hiện kế hoạch nhà nước ở các cơ sở sản xuất kinh doanh và các ngành, các cấp. Ngành Thống kê Hà Nam Ninh đã vượt qua khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, tự hào là một trong các đơn vị có nhiều năm liên tục đi đầu thực hiện các chế độ báo cáo thống kê mới của Tổng cục Thống kê.

 Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Lê Văn Toàn
và Lãnh đạo Chi cục Thống kê tỉnh Hà Nam Ninh
(Từ trái qua phải: Đồng chí Đậu Ngọc Ban, đồng chí Đào Văn Khương,
đồng chí Lê Văn Toàn, đồng chí Đỗ Thanh Hà và đồng chí Đỗ Hữu Tôn)

Năm 1988, ngành Thống kê được giao về địa phương quản lý, Tổng cục Thống kê chỉ hướng dẫn về nghiệp vụ. Các phòng Thống kê huyện sáp nhập vào Phòng Kế hoạch nên về mặt tổ chức có nhiều thay đổi. Lực lượng cán bộ thống kê giảm. Thống kê các Sở, ngành, đơn vị sản xuất kinh doanh đa số là kiêm nhiệm. Sau 6 năm chuyển về địa phương quản lý, ngày 23/3/1994 Chính phủ đã ban hành Nghị định số 23/CP qui định lại chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của Tổng cục Thống kê, trong đó qui định Tổng cục Thống kê được tổ chức và quản lý thống nhất theo ngành dọc từ Trung ương đến cấp huyện, tạo ra hệ thống thống kê nhà nước thống nhất trong cả nước.

Năm 1992, cùng với việc tái lập tỉnh, Cục Thống kê Hà Nam Ninh cũng được tách ra thành Cục Thống kê Nam Hà và Cục Thống kê Ninh Bình. Đến tháng 01/1997, tỉnh Nam Hà được chia tách thành 2 tỉnh Nam Định và Hà Nam theo Nghị quyết kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá IX, Cục Thống kê Nam Hà cũng được tách ra thành Cục Thống kê Nam Định và Cục Thống kê Hà Nam.

Đồng chí Nguyễn Thị Hương - Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê
làm việc tại Cục Thống kê tỉnh Nam Định

Tổ chức thống kê qua nhiều lần thay đổi đến nay đã khẳng định được tính hợp lý của hệ thống ngành dọc, tạo điều kiện thực hiện thống nhất về chuyên môn, nghiệp vụ, bảo đảm được tính khách quan của số liệu và thông tin. Đội ngũ công chức thống kê được quan tâm đào tạo, nâng cao về trình độ chính trị, chuyên môn, tin học và ngoại ngữ.

Thực hiện Quyết định số 10/2020/QĐ-TTg ngày 18/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Thống kê thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Quyết định số 1006/QĐ-TCTK ngày 20 tháng 5 năm 2020 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Thống kê tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; từ ngày 01 tháng 01 năm 2021, Cục Thống kê Nam Định chính thức hoạt động theo cơ cấu tổ chức mới gồm 5 phòng Cơ quan Cục Thống kê và 9 Chi cục Thống kê. Đến nay toàn ngành Thống kê Nam Định có 84 công chức và lao động hợp đồng, trong đó nữ chiếm tỷ lệ 52,4%; đại học và trên đại học chiếm 91,7%.

Công chức, người lao động ngành Thống kê Nam Định

Với ý thức trách nhiệm cao của công chức và người lao động trước nhiệm vụ chính trị được giao, ngành Thống kê Nam Định luôn bám sát thực tiễn, cải tiến phương pháp công tác, đáp ứng nhu cầu thông tin phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý của cấp uỷ Đảng và chính quyền các cấp.

Trải qua 65 năm xây dựng và phát triển, ngành Thống kê Nam Định đã từng bước trưởng thành, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo đảm thông tin thống kê theo phương châm “Trung thực, khách quan, chính xác, đầy đủ, kịp thời”. Cùng với đó, đã tổ chức thành công các cuộc điều tra, tổng điều tra thống kê về lĩnh vực dân số và nhà ở; kinh tế; nông, lâm nghiệp và thủy sản qua đó cung cấp bức tranh toàn cảnh về tình hình phát triển của tỉnh và từng địa phương, cung cấp thông tin quan trọng trong việc xây dựng và hoạch định chính sách.

Nội dung, phương pháp thống kê cũng có nhiều đổi mới để phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước và từng bước hoà nhập với thống kê khu vực và quốc tế: Đã đổi mới về hình thức cũng như phương thức thu thập, xử lý, cung cấp thông tin. Phương pháp thu thập thông tin được áp dụng một cách linh hoạt phù hợp với các thành phần kinh tế, vừa áp dụng chế độ báo cáo thống kê định kỳ được nhà nước ban hành, đồng thời tăng cường áp dụng phương pháp điều tra thống kê. Với phương pháp thu thập thông tin đa dạng đó cho phép ngành thống kê nắm bắt được tình hình một cách toàn diện và nhanh nhạy, phù hợp với tình hình thực tiễn. Hệ thống thông tin thống kê ngày càng hoàn thiện, phản ánh đầy đủ hơn tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Môi trường pháp lý cho hoạt động thống kê ngày càng hoàn thiện, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của công tác thống kê. Công tác phương pháp chế độ luôn được cải tiến để xây dựng, tính các chỉ tiêu thống kê theo đúng phương pháp luận quốc tế và phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Bên cạnh đó, công tác tổ chức cán bộ, quản lý tài chính, thanh tra, kiểm tra, nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ thông tin, tuyên truyền cũng được ngành Thống kê Nam Định thực hiện tốt góp phần vào thành công chung của ngành.

    Sản phẩm thông tin thống kê ngày càng đa dạng phong phú. Ngoài báo cáo tháng, quý, năm, nhiều sản phẩm thống kê khác như: Niên giám thống kê tỉnh, hệ thống chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội tỉnh, niên giám thống kê huyện, thành phố, các số liệu chuyên ngành, kết quả các cuộc điều tra thống kê, các báo cáo phân tích chuyên sâu, các ấn phẩm,… được cung cấp kịp thời cho các đối tượng sử dụng. Cơ sở vật chất, phương tiện xử lý thông tin tiếp tục được tăng cường và từng bước hiện đại trong việc tổng hợp, xử lý thông tin thống kê nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả trong công tác, bảo đảm thông tin thống kê luôn kịp thời và có chất lượng tin cậy cao.

    Quá trình 65 năm xây dựng và phát triển của ngành Thống kê Nam Định là một chặng đường dài đầy khó khăn thử thách, nhưng nhìn lại chặng đường đã qua làm cho mỗi công chức thống kê rất tự hào. Dù trong hoàn cảnh nào, các thế hệ công chức ngành Thống kê Nam Định cũng luôn thể hiện và giữ vững phẩm chất cao quý, luôn trung thành, tận tuỵ, gương mẫu trong công tác. Nhiều công chức đã dành trọn cả đời để phấn đấu, cống hiến, trưởng thành và gắn bó với sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Thống kê Nam Định.

Những thành tích đạt được của ngành Thống kê Nam Định trong 65 năm xây dựng và phát triển đã được ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý. Tập thể đã được tặng hai Huân chương lao động hạng Nhất, 4 Huân chương lao động hạng Nhì, 10 Huân chương lao động hạng Ba, 9 cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ, 16 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, 18 cờ thi đua xuất sắc của Tổng cục Thống kê và nhiều Bằng khen của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tổng cục Thống kê, UBND tỉnh. Về cá nhân đã có 8 đồng chí được tặng Huân chương lao động hạng Ba, 17 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và nhiều Bằng khen của các ngành Trung ương và địa phương và có 1 chiến sĩ thi đua toàn quốc, 8 chiến sĩ thi đua ngành Thống kê.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc
trao Huân chương Lao động hạng Ba cho Cục Thống kê tỉnh Nam Định

Trải qua 65 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Tổng cục Thống kê, của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh; được sự ủng hộ, phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành, các đơn vị cơ sở và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh; cùng với sự cố gắng sáng tạo luôn suy nghĩ tìm tòi, nỗ lực phấn đấu vượt qua khó khăn, gian khổ của đội ngũ công chức, người lao động; ngành Thống kê tỉnh Nam Định luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao. Từ những thuận lợi đó, tin tưởng và hy vọng rằng, ngành Thống kê Nam Định tiếp tục phát triển, ngày càng đóng góp hiệu quả vào sự phát triển chung của đất nước và địa phương, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của ngành Thống kê Việt Nam./.